Dzisiaj obchodzimy Ogólnopolski Dzień Opiekuna, celebrując ludzi, którzy poświęcają się bez reszty, pracując 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. To oni troszczą się o swoich bliskich – osoby przewlekle chore, z niepełnosprawnościami, oraz seniorów. Opiekun to rola, w którą często wchodzi się nagle, bez przygotowania i na długo… przy braku wielu dostępnych źródeł wsparcia.
Zapraszamy do zapoznania się z refleksjami naszych specjalistów, którzy w codziennej pracy psychologicznej regularnie spotykają się z opiekunami osób z niepełnosprawnościami.
Rozmowa z Panią Panią Iwoną Wojtczak-Grzesińską, koordynatorką merytoryczną ds. rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami
Z jakimi wyzwaniami opiekunowie muszą się zmagać na co dzień?
Od wielu lat swego życia zawodowego towarzyszę opiekunom dzieci, a później dorosłych osób z niepełnosprawnością. Rodzicom, rodzeństwu, babciom
– w przeważającej większości kobietom.
Kobietom, którym w ramach podziału społecznych ról powierzono tę najtrudniejszą – opiekę nad chorymi. Znam ich radości, zmęczenie, lęki. Nie jest przesadą mówić o ich bohaterstwie dnia codziennego. O ich cierpieniu, poświęceniu, wyrzeczeniu się własnych potrzeb, rezygnacji ze swoich pragnień i ambicji. Znam też niestety ich dopadający i porażający lęk o przyszłość niepełnosprawnych dzieci „gdy mnie już zabraknie”. Te myśli kreślą czarne scenariusze, jeden tragiczniejszy od drugiego i poczucie, że znikąd ratunku.
Co możemy zrobić jako społeczeństwo?
Czy jako społeczeństwo mamy moralne i każde inne prawo skazywać opiekunów osób z niepełnosprawnością na taki los? Czy nie możemy tak się zorganizować – społecznie, samorządnie, państwowo – by ich los nie był podwójną tragedią, przecież niezawinioną?
Te pytania kilka lat temu zaprowadziły nas do idei mieszkań wspomaganych, wspieranych, wytchnieniowych, treningowych. Angażujemy się na wszystkich możliwych poziomach w rozwiązanie problemu budownictwa i prowadzenia mieszkań wspomaganych. Mamy świadomość, że trudności, na jakie napotykamy, mają ścisły związek z tzw. wielką polityką czyli wieloletnim zaniedbaniem budownictwa mieszkaniowego. Potrzebna jest nowa strategia, nowe prawo i na nowo zdefiniowana moralność społeczna.
Rozmowa z Panią Zuzanną Kucharską, psychologiem w Ośrodku Wsparcia OCHOTA oraz mieszkaniach wspomaganych prowadzonych przez Stowarzyszenie Otwarte Drzwi
Opiekunowie naszych uczestników rzadko chcą opowiadać o swoich problemach, ale gdy już uda mi się sprawić, żeby się przede mną otworzyli to opowiadają o tym, że czują się
samotni, permanentnie zmęczeni, mają mało wsparcia. Z jednej strony są podziwiani za swój trud, z drugiej pozostawiani są samym sobie. Wiedzą, że muszą sobie radzić sami i po pewnym czasie przestają szukać wsparcia. Nadal zdarza się, że podczas spontanicznych wyjść z dzieckiem z niepełnosprawnością ludzie z otoczenia zaczynają np. nieprzyjemnie patrzeć, odwracać się, narzekać, że OzN jest za głośno. W efekcie wyjść do miejsc publicznych jest coraz mniej i mniej…
Jestem sąsiadem rodziny z Ozn – co mogę zrobić?
Przede wszystkim należy zachowywać normalnie i traktować taką rodzinę jak zwykłych sąsiadów. Trzeba mieć wyrozumiałość na specyficzne sytuacje np. na krzyk, tupanie itp. Warto zapraszać sąsiadów na kawę czy spacer – nie zakładać od razu, że na pewno nie mają czasu. Herbata z sąsiadem to czasem ich jedyne wyjście towarzyskie, na które mogą sobie pozwolić. Warto taką rodzinę poprosić o jakąś małą pomoc! Tak! Nie bójmy się tego. Poproszenie o małą przysługę jest takim zaproszeniem do kontaktu i początkiem budowanie więzi.
Twoi sąsiedzi mogą się wstydzić poprosić o pomoc – więc sam możesz ją zaproponować. Dobrze wtedy podać przykłady – co konkretnie możesz dla nich zrobić.
Jak wspierać opiekunów?
Poza proponowaniem pomocy i odciążaniem w obowiązkach warto znaleźć czas na spokojną rozmowę. Opiekunowie często najbardziej potrzebują wysłuchania i akceptacji. Potrzebują, żeby ktoś po prostu przy nich był, bez udzielania dobrych rad.
Specjalistycznych form wsparcia dla opiekunów jest wciąż zbyt mało. Jednocześnie ilość osób, które mogą sobie pozwolić na uczestniczenie w konsultacjach psychologicznych jest znikoma – zmęczenie, brak czasu czy możliwości zostawienia swojego dziecka pod czyjąś opieką sprawiają, że tak potrzebna pomoc nie zostanie udzielona…
Pomóż zapewnić godną przyszłość osobom z niepełnosprawnością i wpisz w rozliczeniu podatkowym 1,5% nasz KRS 00000 800 10.
